. Dünden Bugüne Türk Amerikan İlişkileri – 6 - Prof. Dr. Mehmet Çelik

Dünden Bugüne Türk Amerikan İlişkileri – 6


  • Oluşturulma Tarihi : 20.07.2025 12:31
  • Güncelleme Tarihi : 20.07.2025 12:31

Amerika bağımsızlığını kazandıktan sonra

Amerika 4 Temmuz 1776 tarihinde Kıta Kongresi tarafından kabul edilen Bağımsızlık Bildirgesi'ni yayınladı. Böylece 13 Amerikan Kolonisi Büyük Britanya ile olan siyasi bağlarını kopardı, Bildirge, sömürgecilerin bağımsızlık arayışlarının motivasyonlarını özetledi. Kendilerini bağımsız bir ulus ilan ederek, Amerikan sömürgecileri Fransa ile resmi bir ittifak kurdu ve böylece Büyük Britanya'ya karşı savaşta Fransız desteği sağlamış oldu. Böylece İngiltere ile tüm ticari bağları kesilmiş oldu. Fransız ve İspanya ile yürütmeye çalıştığı ticarette ise bu ülkelerin katı tutumundan dolayı önemli gümrük sorunları yaşıyordu. İngiltere ve Fransa, Amerikan, ticaret gemilerini Akdeniz havzasında kaçırmak için ellerinden geleni yapıyordu.

Amerika, Fransa ile bir koruma antlaşması yapmak için uğraştıysa da, İngiltere’nin etkisiyle bunu başaramadı...

Bağımsızlığını yeni kazanmış, ekonomisi bozuk bir Amerika’nın bu dar boğazı aşabilmesi için Kongre; Mayıs 1784 tarihinde Benjamin Franklin, Thomas Jefferson ve John Adams gibi Bağımsızlık Savaşı'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir heyeti Osmanlı İmparatorluğu yönetimi (kontrolü) altındaki Mağrip ülkeleri ile antlaşma müzakereleri yapmaları için görevlendirdi. Bu heyetin bir yıllık çalışmaları sonucunda 1785 tarihinde ilişki ağları kurulmuş oldu.
Amerikalı diplomatlar, antlaşma yapabilecekleri ve donanmalarının güvenliğini sağlayabilecek ilk ülkenin Fas olduğu hususunda devlet yöneticilerini ikna etmeyi başardılar. Ayrıca Fas, Osmanlı Devleti'ne resmen bağlı da değildi. Ama ilişkilerini Osmanlı Devleti’yle paylaşmayı da ihmal etmezdi!
Amerika, sonunda güvenliğini adeta çok ucuz bir fiyata satın almış alıyordu.

Takvimler 11 Ekim 1785’i gösterdiğinde Thomas Barclay, Fas Sultanı ile görüşmek üzere Kongre tarafından görevlendirildi.
Yapılan antlaşma sonucu ABD ticari alanda derin bir nefes aldı. Artık İngiltere ve Fransa’ya da eyvallah etmeye lüzum kalmamıştı!
Amerikan tarihinde o güne kadar yaptığı antlaşmaların en önemlisi Fas ile yaptığı bu antlaşmadı.

Gelecek sayıda bu antlaşmanın detaylarını sizlerle paylaşacağım.

Hoşça kalın!

Dünden Bugüne Türk Amerikan İlişkileri – 6
Prof. Dr. Mehmet Çelik
Yazarımız Kim ?

Prof. Dr. Mehmet Çelik