Ekonomi ve Trump

Değerli dostlar;

Amerika’nın son yıllardaki ekonomik zorlukları, vatandaşın cebinden borsaya, emlak piyasasından enerji fiyatlarına kadar her alanda hissediliyor. Pandeminin yarattığı enkaz, enflasyon dalgası, yüksek faizler ve bozulan tedarik zincirleri. Bu tablo karşısında bozulan ekonomi tekrar Başkan Donald J. Trump’a tam güvenin göstergesi. Ve düzlüğe çıkmasına çok az kaldı.
Peki Başkan Trump bir kez daha ekonomiyi düzlüğe çıkarabilir mi? Bunu tartışmadan önce geçmişte neleri başardığını hatırlamak isterim.

Trump 2017–2020 Döneminde Ne Yaptı?

Başkan Trump 2016’da göreve geldiğinde ekonomi zaten toparlanma sürecindeydi. Ancak onun attığı radikal adımlar, bu toparlanmayı bildi.
2017’de yürürlüğe giren Tax Cuts and Jobs Act (Vergi Reformu), ABD tarihindeki en büyük vergi reformlarından biri olarak şirket vergisini %35’ten %21’e indirirken, orta sınıfa da vergi kolaylığı sağladı; bu sayede şirket yatırımları hızlandı, istihdam arttı ve maaşlar yükseldi. Pandemi öncesinde ise siyah Amerikalılar ve Hispanikler dahil olmak üzere hemen her demografide işsizlik oranı tarihi düşük seviyelere indi; 2020’nin başında işsizlik %3.5’e gerileyerek son 50 yılın en düşük düzeyine ulaştı. Enerji alanında, Başkan Trump döneminde ABD net enerji ihracatçısı konumuna geldi; daha önce pek bilinmeyen kaya gazı ve petrol üretiminde büyük bir artış yaşanırken, enerji fiyatları kontrol altına alındı ve tüketici rahatladı. Aynı dönemde Dow Jones, Nasdaq ve S&P 500 gibi borsa endeksleri rekorlar kırdı; Trump’ın iş dünyası dostu politikaları yatırımcıya güven verdi. Çin’e karşı başlatılan ticaret savaşı kapsamında uygulanan gümrük vergileri kısa vadede eleştirilse de uzun vadede yerli üretimi teşvik etti ve “adil ticaret” kavramını küresel gündeme taşıdı. Ayrıca Trump döneminde vergi indirimleri ve bürokratik kolaylıklar sayesinde küçük işletmeler, özellikle KOBİ’ler büyük avantaj sağladı; bu gelişmeden Amerika’daki Türk esnaflar ve işletmeler de doğrudan olumlu etkilendi.

Tüm bu adımlar 2020’de pandemiye kadar Amerikan ekonomisinin tarihsel olarak güçlü bir döneme girmesini sağladı. Başkan Trump göreve gelmesi yeni olmasına rağmen çok yol kat etti Yarım kalan işi tamamlamak için geliyorum dedi ve tamamlamaya az kaldı. Bu yalnızca siyasi değil ekonomik olarak da bir vaadi temsil ediyor.

İşte Trump’ın ikinci dönem ortaya koyduğu ekonomi vizyonu.

Trump, orta sınıfı ve küçük işletmeleri rahatlatmak amacıyla yeni bir vergi indirimi paketi planlıyor; bu adım, piyasaya moral ve güven aşılayarak ekonomik hareketliliği artıracak ve yakın zamanda kamuoyuna açıklanması bekleniyor. Biden döneminde yavaşlayan enerji üretimi, Trump’la birlikte yeniden ivme kazandı ve Amerika tekrar enerji ihracatçısı konumuna gelmeye başladı; bu durum hem enerji fiyatlarını düşürecek hem de enflasyonun yavaşlamasına katkı sağlayacak. Çin ile olan ticaret dengesizliğini tersine çevirmek adına üretimin özellikle çip ve ilaç gibi stratejik sektörlerde ABD’ye taşınması hedefleniyor; bu adım, dışa bağımlılığı azaltarak Amerika’nın kazançlı çıkacağı bir süreci başlatacak. Faiz ve enflasyonla mücadelede ise Trump, Fed’e faiz indirimi konusunda baskı yapacağını açıkça belirtirken, arz artırıcı politikalarla enflasyonu düşürmeyi de gündeme almış durumda; yakın zamanda faizlerin düşmesi bekleniyor. Göç ve işgücü politikaları kapsamında yasadışı göçün engellenmesiyle düşük vasıflı işlerin Amerikalı çalışanlara yönlendirilmesi amaçlanıyor, bu da yerli ve yasal işgücünü öne çıkaracak. Ayrıca, altyapı yatırımlarında yeni otoyollar, tüneller, limanlar ve havaalanlarıyla hem kısa vadeli istihdam yaratılması hem de uzun vadeli ekonomik büyümeye katkı sağlanması planlanıyor. Sonuç olarak, Başkan Trump’ın ekonomi politikaları yeniden büyük bir fırsat olarak öne çıkıyor.

Trump, birinci döneminde ekonomik büyüme, enerji bolluğu, düşük işsizlik ve güçlü borsa ile Amerika’ya güven aşılamıştı. Bugünse Amerika, enflasyon, faiz baskısı ve dış ticaret açıkları gibi çok daha karmaşık sorunlarla mücadele ediyor. Bu belirsizlik tek tek aşılıyor Bu da fazla zaman almayacak 6 ay gibi kısa zamanda her şey düzlüğe çıkmış olacak.

Ancak geçmiş performansı, onun ikinci dönem için de bir umut kaynağı. Elbette ki bu politikaların başarıya ulaşması, hem iç hem dış dengelerin iyi kurulması yönünde. Fakat şu bir gerçek, ekonomi konuşulacak, iş dünyası hareketlenecek, piyasalar nabız tutmaya başlayacak. Çünkü o, ekonomide belirsizliği azaltan, istikameti belirleyen bir figür Adı Trump...

Amerika bir kez daha bir yol ayrımında. Ve bu sefer yol haritası, çok daha net, enerji, üretim, yatırım ve vergi teşvikiyle büyüyen, yeniden kendine güvenen bir Amerika olacak.

Ekonomi ve Trump